Stof tot nadenken
- De opgave:
- Hoe versnellen we de transitie van welvaart naar welzijn?
Yes, dutch process innovators bestaat 15 jaar! En dat zette ons aan het denken… Hoe zijn onze projecten in de bouw, infra en energie de afgelopen 15 jaar veranderd? Hoe zien onze projecten er over 15 jaar uit? En waar lopen we nu tegenaan?
Onze conclusie: in de toekomst denken én handelen we naar grotere maatschappelijke opgaven en benaderen we op onze projecten People, Planet en Profit als gelijkwaardig. Dat is best een omslag. En bij die omslag horen hobbels: dilemma’s die we vandaag de dag op onze projecten ervaren. Onze adviseurs John, Wouter, Kees en Ileen vertellen je er meer over!
Wie betaalt er als de aannemer sneller verduurzaamt dan de opdrachtgever?
De betreffende gemeente zocht een aannemer die de komende 4 jaar onderhoud aan elementen, wegen en riolering kon uitvoeren. De aannemer die de tender won had hoge duurzaamheidsdoelen. Zo hebben ze recent geïnvesteerd in elektrisch materieel en ze houden van ieder project bij, wat het bijdraagt aan hun formele duurzaamheidsdoelstellingen voor 2030. De gemeente was nog minder ver in het concretiseren van haar duurzame doelen. Best een dilemma, ziet senior adviseur Asset John Visée in de praktijk.
Samen met de aannemer geeft John inzicht in de waarde die het project toevoegt. Hierdoor lukt het de gemeente om hun eigen duurzaamheidsambitie rondom assetmanagement duidelijker te formuleren. De gemeente kan bijvoorbeeld precies zien hoeveel materieel er wordt hergebruikt of hoeveel tegels er worden vervangen door groen.
Met deze aanpak legt de aannemer de bal eigenlijk terug bij de gemeente, aldus John. ‘De vraag is in feite: wat willen jullie echt bereiken? Is alles wat we nu al doen voldoende, of ligt jullie ambitie hoger?’
Hoe kan een waterschap haar maatschappelijke ambities waarmaken en tegelijkertijd sober en doelmatig blijven?
Door de toenemende klimaatverandering zal Nederland in de toekomst vaker te maken krijgen met hoogwater. Naar aanleiding van een grootschalige keuring bleek in 2017 echter dat een groot deel van het Nederlandse dijkennetwerk hier onvoldoende bestand tegen is. Als onderdeel van het daarna opgezette Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt ook een dijk versterkt.
Adviseur Omgeving Wouter Lindenbergh was binnen dit project een jaar lang betrokken als omgevingsmanager van het waterschap. In die functie merkte hij dat de complexe opgave ondanks alle goede bedoelingen nog wel eens voor hobbels zorgde.
Wouter: ‘Er zit een prachtige maatschappelijke ambitie achter de dijkversterking; het waterschap zet op allerlei facetten hoog in. De uitdaging is vervolgens om die ambitie ook waar te maken. Dat zit met name in hoe je de samenwerking met alle betrokkenen vormgeeft, maar financiën spelen ook een grote rol. Waar komt het geld vandaan? En wie is waarvoor aan zet?’
Hoeveel leergeld en leertijd zijn we bereid om te betalen voor het toepassen van innovatieve technieken?
Hoe gaan we om met de toenemende vraag naar duurzaam opgewekte energie, afgezet tegen de beperkte ruimte in Nederland? Via een innovatieve pilot zijn op twee plekken in Nederland zonnepanelen geïntegreerd in het fietspad. Een creatieve oplossing die helemaal past binnen de huidige energietransitie!
Adviseur Proces Kees van der Sar nam het projectmanagement tijdens de uitvoeringsfase voor zijn rekening. Daarbij was met name het werken met de nieuwe techniek nog best een opgave, vertelt hij. ‘We realiseerden voor het eerst een wegdek van zonnepanelen. Dan loop je buiten toch tegen onverwachtse tegenvallers aan, want niemand had zonnepanelen eerder op deze schaal toegepast.’
Omdat het fietspad weer op tijd open moest, ontstond ook nog eens tijdsdruk op de planning. Het fysiek zware werk in combinatie met de lange werkdagen maakte het project voor de mensen die eraan moesten werken een stuk minder aantrekkelijk.
Zeker met de aanhoudende arbeidstekorten in de bouw en infra is het als werkgever belangrijk om je medewerkers tevreden te houden. Volgens Kees is het zaak om daarin een balans te vinden tussen de belangen van de opdrachtgever, het welzijn van het projectteam en uiteindelijk ook de kosten die erbij horen. ‘We moeten als sector goed nadenken over wat maatschappelijk verantwoord is.’
Werken met gebiedseigen grond is goedkoper en duurzamer, maar wie staat er garant voor de kwaliteit?
Het regent de laatste jaren steeds vaker én steeds meer, wat flinke wateroverlast tot gevolg kan hebben. Het waterschap is gekomen tot een inventieve oplossing: de piekberging. Deze waterberging is één gebied waar overtollig regenwater tijdelijk wordt opgevangen. Dit betekent echter dat het gebied (waarschijnlijk) eens per 15 jaar onder water komt te staan. Hier stonden de pachters van het gebied niet direct om te springen. Echter is het waterschap uiteindelijk gelukt om samen met de stakeholders te gaan voor het grotere belang: droge voeten voor de toekomst.
Adviseur Proces Ileen van den Berg is als procesmanager verantwoordelijk voor de algehele projectbeheersing. Een belangrijke uitdaging op dit project is het gebruik van gebiedseigen grond. Dit voorkomt dat er nieuwe grond aangevoerd moet worden, een duurzame oplossing dus. Toch vroeg dit ook wel om een andere mindset bij het waterschap. Want wanneer is goed, goed genoeg?
Ileen: ‘Met nieuwe grond weet je de kwaliteit zeker, bij gebiedseigen grond is dat minder zeker. Als opdrachtgever en opdrachtnemer moet je de keuze voor hergebruik durven maken en vertrouwen op de gekozen werkwijze.’
Tijdens de tweede editie van Dare to Cha(lle)nge daagden we professionals uit om hun visie en praktijkvoorbeelden te delen. Hoe ervaren zij de groeiende complexiteit op onze projecten en wat zijn daarbij hun geleerde lessen? Wat moeten we op onze projecten vaker toepassen om de complexiteit op te lossen? En waar moeten we juist ook mee stoppen op onze projecten? Het was een dynamische middag vol nieuwe inzichten en inspirerende ontmoetingen.
